Nazwa i geneza

Aktualna nazwa wsi Grodzisko (niem. Groetsch) sugeruje, że miejscowość współczesna jest pozostałością po grodzie lub osadzie obronnej. Nazwa sugeruje, ze miejscowość współczesna istnieje na miejscu pradawnego grodu. Na terenie dzisiejszej Polski takie grodziska były budowane m. in. od okresu wczesnego średniowiecza (VII - VIII w. n.e.). W tym czasie rejon Olesna i Grodziska był zamieszkiwany przez ludy zaliczane do plemienia Opolan i wspomniane wzgórze mogło być ich warownią. Dokładna czy nawet bliższa data powstania (założenia) tego konkretnego grodziska nie jest znana, ale na pewno dzieje tej miejscowości są ściśle związane z leżącym nieopodal miastem Olesno. Grodzisko mogło odgrywać szczególnie ważną rolę na szlaku handlowym z Wrocławia przez Kluczbork do Krakowa. Przy tej drodze leżały cztery miejscowości: Stare Olesno (osada powstała przed Olesnem?), Wojciechów, Olesno i Grodzisko. Wg historyka I. Horwata Grodzisko należy datować na rok 1233, na równi z Wojciechowem. Osada zwana Grodzisko, która powstała w miejscu starego grodziska, być może była dawniejsza siedzibą kasztelanów oleskich. Jest to o tyle prawdopodobne, że znajdowała się ona w bezpośrednim sąsiedztwie późniejszej osady miejskiej. Historyk I. Panic w sporządzonym przez siebie wykazie ujawniającym w źródłach pisanych poszczególnych osad kasztelanii oleskiej, określił przybliżone początki tych miejscowości na podstawie badań archeologicznych. Olesno kasztelanią zostało w 1260r., a pierwsza wzmianka o tym fakcie pochodzi z 1274r. Sama lokacja miasta (założenie) na prawie niemieckim dokonało się w 1275r. za sprawą księcia opolskiego Władysława I (1246 - 1283). Dla miejscowości Grodzisko pierwszą wzmianką jest ok. 1300 rok. Prawdopodobna nazwa miejscowości z tamtych czasów to Grodische. W XIII w. w kasztelanii oleskiej powstało 41 punktów osadniczych, z których do naszych czasów przetrwały 32 miejscowości, w tym Grodzisko. Miejscowość Grodzisko w późniejszych wiekach została wchłonięta przez Olesno. Istnienie Grodziska u schyłku XII w. i w I poł. XIII w. obok Olesna może być ewentualnym miejscem przedkolacyjnym dla miasta na równi ze Starym Olesnem. W terenie grodziska wyróżniają się w formie widocznego do dziś obrysu wałów lub fosy, nasypu w postaci stożka lub naturalnego wzniesienia. Czyżby zalążkiem dzisiejszej miejscowości było 30 - metrowe wzgórze przy drodze do Wysokiej, zajmowane obecnie przez cmentarz i kościół p. w. św. Rocha?